بوها با روان انسان چه می کنند؟

موبنا – به نقل از دویچه وله: پاسخ این پرسش که بوها با روان انسان چه می کنند با بررسی آناتومی مغز امکان پذیر است. بوها ابتدا توسط پیاز بویایی پردازش می شوند. نقطه ای که از داخل بینی آغاز می شود و تا انتهای مغز پیش می رود.
پیاز بویایی با دو نقطه مغز که مسئول هیجانات و حافظه ما هستند پیوندی مستقیم دارد: آمیگدالا و هیپوکامپوس. نکته جالب توجه این است که اطلاعاتی که به حس بینایی، شنوایی و لامسه مربوط هستند از این ناحیه عبور نمی کنند. شاید به همین خاطر است که بویایی بیشتر از هر حس دیگری تداعی کننده خاطرات و هیجانات عاطفی انسان است.

بویایی از ابتدایی ترین و اسرارآمیزترین حواس شش گانه انسان است. انسان قادر است هزاران بوی متفاوت را از هم تمیز دهد. بوها اغلب نخستین علامتی هستند که ما را از وجود امنیت یا امکان بروز خطر آگاه می کنند. بوها قادرند رفتار انسان را در سطح غریزه و ناخودآگاه هدایت کنند. رایحه ها می توانند در یک هزارم ثانیه حالات و واکنش های مثبت یا منفی روانی در ذهن ما ایجاد کنند.

واکنش آنی ما در برابر بوی بدی چون بوی لاشه حیوان فرار کردن از موقعیت است، در حالی که بوی خوشایندی چون چوب سوخته یا شیرینی داخل فر به ما احساس امنیت می دهد.

با بوها در جستجوی زمان از دست رفته

مارسل پروست نویسنده فرانسوی و خالق اثر ماندگار ‘در جستجوی زمان از دست رفته’ نشان می دهد که چگونه بوها با تجربیات دوران کودکی که در حافظه شبکه عصبی انسان ضبط شده اند ارتباط برقرار می کنند. پروست نشان می دهد که چگونه زمانی که شخصیت اصلی داستان بیسکوییتش را در چای فرو می برد، خاطرات فراموش شده کودکی با همان شدت زمان وقوع به خودآگاه او باز می گردند.

بوها می توانند خاطرات ناخوشایندی را که در حافظه ناخودآگاه پنهان شده است نیز بیدار کنند. برای مثال در یکی از موارد بوی بنزین برای شخص تداعی کننده واقعه ای در جنگ ویتنام بود. برای او استشمام این بو با تصاویری از انفجار و آتش و دود همراه شد. این بو یادآور روزی بود که او موفق به نجات هم رزمانش نشده بود و بوی بنزین به مثابه یادآوری احساس گناهی بود که ۳۰ سال پیش تجربه کرده بود.

تاثیر بو بر رفتار خریداران
خاطرات کودکی که با بوها آمیخته شده اند تمام طول زندگی فرد با او همراهی می کنند. به تازگی راشل هرتز روان شناس و روان درمانگر دانشگاه براون آمریکا و هاروکو سوجیاما و گروه پژوهشی او در انستیتو کائو ژاپن در یک کار تحقیقی تلاش کردند دریابند که چگونه بوی یک محصول می تواند خاطرات عاطفی فرد را زنده کند و او را به خرید یک کالا برانگیزاند.

به عقیده این پژوهشگران این خاطرات معمولا در سنین کودکی شکل می گیرند و تاثیر بسیاری بر هدایت رفتارهای انسانی دارند.

واکنش عاطفی به بو در افراد مختلف بسته به تجربه شخصی هر یک متفاوت است. برای مثال برخی بوی کود حیوانی را به خاطر تداعی کردن خاطرات گذشته دوست دارند و بسیاری آن را نفرت انگیز می دانند.

این برداشت ها تا حد زیادی به پیشینه و خاطرات گذشته بستگی دارد اما عوامل فرهنگ و جغرافیایی نیز در آن دخیل هستند. بوی مرکبات در آمریکای شمالی و اروپا از جمله رایحه های شادی بخش و بوی اسطوخودوس آرامش بخش به شمار می آیند. در ژاپن عطر یاسمن تداعی گر آرامش و سکون و عطر گل رز انرژی زا و شادی بخش است.

بویی که برای فضای اطرافتان برمی گزینید می تواند رفتار فردی شما را در جهت مثبت هدایت کند. این بو تحت کنترل شماست و می تواند انگیزه بخش باشد.

بوها همچنین قادرند خاطرات پنهان در ناخودآگاه را آزاد کند، برخی نیز می توانند با بخش هایی در مغز که مسئول خاطرات بصری ما هستند ارتباط برقرار کنند.

 منبع: ایرنا