بزک زنجیره ای ها روی گزارش آمانو

شامگاه چهارشنبه هفته گذشته (11 آذر)  مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش خود درباره پرونده موسوم به پی.ام.دی (یا همان ابعاد احتمالی نظامی) را منتشر کرد. طبق ادعای طرف غربی و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران تا قبل از سال 2009 مشغول فعالیت‌هایی بوده که جزئی از فرایند تولید سلاح هسته‌ای است. علی‌رغم اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره این ادعای بدون سند و مدرک غرب و آژانس را رد کرده و مستنداتی برای رد این ادعا ارائه کرده ولی همچنان طرف غربی بر این ادعای واهی خود پافشاری کرده و از آن به عنوان یک حربه تبلیغاتی ضد ایران استفاده می‌کند.

این بار نیز در گزارش یوکیا آمانو مانند همیشه از عبارات دو پهلو استفاده شده و هرچند مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی  اعتراف می‌کند نشانه‌ای از انحراف مواد هسته‌ای ایران وجود ندارد اما مدعی شده است ایران تا سال 2009 درگیر فعالیت‌هایی برای ساخت بمب اتمی بوده است! و این یعنی تأیید همان ادعای واهی غرب که جمهوری اسلامی بیش از 12 سال است با اسناد و مدارک در تلاش برای اثبات کذب بودن آن است. حال اگر گزارش آژانس به تایید مقامات دولت برسد به معنای تایید مدعاهای پوشالی غرب مبنی بر فعالیت‌های غیرعادی هسته‌ای ایران است.
از زمان انتشار این گزارش در شامگاه چهارشنبه به بعد بسیاری از مقامات آمریکایی، اروپایی و صهیونیست‌ها به تمجید و ستایش این گزارش پرداخته‌اند و تنها دلیل ستایش این گزارش 88‌بندی همان تایید ابعاد احتمالی نظامی پرونده هسته‌ای ایران است چرا که با تایید این مسئله تمام تلاش آنها در سال‌های اخیر برای معرفی جمهوری اسلامی ایران به عنوان دولتی که درصدد تلاش برای دور زدن آژانس و تولید بمب هسته‌ای بوده را به بار می‌نشاند و این دروغ بزرگ را حقیقی جلوه می‌دهند.

عجیب‌تر اینجاست که گزارش آمانو با چراغ سبز تیم مذاکره‌کننده نیز مواجه شد و در همین زمینه سیدعباس عراقچی عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای و معاون ظریف گفت: اینکه آژانس اعلام کند هیچ فعالیت نظامی وجود نداشته و هیچ موادی انحراف نیافته‌اند و تنها مطالعاتی وجود داشته، نکته مهمی است؛ هرچند ما نیز این ادعا را قبول نداریم. به نظر من جمع‌بندی گزارش آژانس علی‌رغم اینکه گفته شده، سیاه و سفید است بیشتر به سفید گرایش دارد.

علاوه بر شادکامی و خرسندی مقامات و رسانه‌های غربی و صهیونیستی از محتوا و کلیت گزارش آمانو، رسانه‌های زنجیره‌ای نیز در داخل کشور با بزک گزارش مدیرکل آژانس انرژی اتمی سعی دارند تا پرونده پی.‌ام.‌دی را بسته شده تلقی کرده و آن را دستاوردی بزرگ قلمداد کنند در صورتی که سروصدای زیاد رسانه‌های زنجیره‌ای به خوبی حاکی از این امر است که در سایه شادکامی کاذب و ساختگی، معایب و بخش سیاه که از قضا بخش اعظم گزارش آمانو را نیز تشکیل می‌دهد شنیده، دیده و خوانده نشود تا زیر سایه این غفلت گزارش آژانس به عنوان یک دستاورد و امتیاز به ملت قالب شود!

در همین جو‌سازی رسانه‌ای روزنامه ایران به عنوان ارگان رسمی دولت تیتر یک خود را به «مُهر پایان بر12 سال مناقشه هسته‌ای» اختصاص داد و این گونه ادامه داد: گزارش نهایی «آمانو» درباره شفافیت و نبود انحراف در فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان چنان روشن و قاطع است که جایی برای اما و اگرها باقی نمی‌گذارد!…«آژانس هیچ سند معتبری که نشان‌دهنده انحراف مواد هسته‌ای در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه‌ هسته‌ای ایران باشد، ندارد.» ولی نویسنده این مطالب در لابلای این فرایند بزک کردن گزارش آمانو واقعیتی تلخ را نیز گنجاند، واقعیتی مبنی بر اینکه: «در سال‌های قبل از 2003 میلادی، ایران برخی فعالیت‌های مشخص را انجام داده است که این فعالیت‌ها کاربردهای تسلیحاتی نظامی متعارف و حتی در مواردی کاربردهای صنعتی دارند، ولی بخشی از آن فعالیت‌ها می‌تواند به کاربردهای خاص مربوط به توسعه تجهیزات انفجاری سلاح‌های هسته‌ای نیز مرتبط باشند».

در واقع همین ظن و گمان آمانو در این گزارش کافی است تا علاوه بر تایید ادعاهای طرف غربی در چند سال اخیر، محدودیت‌های پایان‌ناپذیری بر فعالیت هسته‌ای ایران وضع شود و همه فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در ابعاد آزمایشی باقی بماند.

روزنامه آرمان نیز با ادبیاتی مشابه با تیتر «خداحافظ «پي.‌ام.دي»» به استقبال این خبر رفت و با
بزرگ‌نمایی جمله آمانو در خصوص فقدان انحراف نظامی در برنامه هسته‌ای ایران، انتشار این گزارش را برگ برنده‌ای برای کشور معرفی کرده و بدون حتی اشاره‌ای به بخش سیاه گزارش آمانو به شادکامی می‌پردازد.

روزنامه شرق نیز تیتر «مُهر قطعي بر پايان تحريم» را برای انتشار این خبر برگزید. شرق گزارش آمانو را  مهم‌ترین و تأثیرگذارترین گزارش آژانس انرژی اتمی در طول ٥٧ سال رابطه ایران و این نهاد بین‌المللی منتشر شده است، می‌داند. گزارشی كه می‌تواند پرونده‌ ١٢ساله مسائل ایران و آژانس را ممهور به مهر پایان كند و پرونده‌ای پیچیده را ببندد.  علاوه بر این شرق می‌افزاید «گزارش (آمانو) اگرچه به جزئیات بررسی‌هایش از برنامه هسته‌ای ایران از اوایل سال ٢٠٠٠ پرداخته اما درباره آنچه پیش از آن موضوع اتهام علیه ایران بود، سكوت كرده یا گفته ادله‌ای برای اثبات آن نیافته ‌است. به این ترتیب می‌توان انتظار داشت كه گزارش آمانو، منجر به بسته‌شدن پرونده پی.‌ام.‌دی یا مطالعات ادعایی شود».

نکته قابل ذکر که نویسنده سرمقاله روزنامه شرق به آن اشاره ولی از کنار آن رد می‌شود همین «سکوت» آمانو در خصوص مدعاهای پی.‌ام.‌دی است چرا که دود ابهام در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همیشه به چشم ایران رفته است و سود و حاصل آن را طرف غربی برداشت کرده.

روزنامه اعتماد نیز در ادامه پروپاگاندای روزنامه‌های زنجیره‌ای تیتر «مهر برائت» را برای انتشار خبر گزارش آمانو در نظر گرفت. روزنامه اعتماد ذوق‌زده‌تر از دیگر رسانه‌های زنجیره‌ای به انتشار این خیر پرداخت چرا که از واژگانی  حتمی و متقن در تفسیر گزارش آمانو استفاده کرده است. اعتماد می‌نویسد: «وجود يك برنامه نظامي در ايران رد شده است». در صورتی که گزارش سیاه و سپید ( مبهم) آمانو چنین واژگانی را تایید نکرده و بلکه برعکس وجود تحقیقات برای نیل به سلاح هسته‌ای را قبل از 2009 تایید می‌کند اما رسانه‌های زنجیره‌ای هیچ تاکیدی بر ابهام آلود بودن گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نمی‌کنند و صرفا با بیان کلیات قصد ذوق‌زده کردن مخاطبان خود را دارند.

روزنامه مردم سالاری نیز تیتر یک خود را به « به تاريخ مي‌پيوندد» اختصاص داد و می‌افزاید «بالاخره آمانو در 11 آذر ماه گزارش تاريخي را منتشر شد که منتهي به بسته شدن پرونده PMD ايران براي هميشه خواهد شد. به‌طوري‌که انگار اين پرونده جنجال‌برانگيز به تاريخ پيوست».
روزنامه اسرار نیز تیتر نخست خود را به «پي.‌ام.‌دي در آستانه مختومه شدن» اختصاص داد و هم کلام با دیگر روزنامه‌های زنجیره‌ای به تکرار مواضع آنها پرداخت و روزنامه بهار نیز با ادبیاتی مشابه همفکران خود با تیتر  «پایان بازی با پی.‌ام.‌دی» به سراغ گزارش آمانو رفت و این‌گونه نگاشت که «پرونده یک دهه اتهام علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران به آخر خط رسید».روزنامه آفتاب یزد نیز با تیتر «پایان یک دهه اتهام با تدبیر دولت» به انتشار گزارش آمانو پرداخت و به تمجید از این گزارش پرداخت.

این تیتر‌ها و عناوین تنها بخشی از حجم وسیع ذوق‌زدگی رسانه‌های زنجیره‌ای در خصوص گزارش آمانو بود؛ گزارشی که به عقیده بسیاری از صاحبنظران با توجه به ابهام آلود بودن، آینده‌ای نامعلوم را پیش روی فعالیت‌های هسته‌ای ایران قرار می‌دهد. این روزنامه‌ها در حالی به استقبال از گزارش آمانو رفته‌اند که بسیاری از کارشناسان هسته‌ای معتقدند که ایران با این گزارش در شرایط جدیدی قرار خواهد گرفت و تمام اتهامات غرب به ایران مبنی بر تلاش ایران برای دست‌یابی به سلاح‌های اتمی در این گزارش تأیید شده است. از طرف دیگر از آنجا که این گزارش عنوان ارزیابی نهایی درباره مسائل حال و گذشته را دارد، می‌توان نتیجه گرفت آژانس رسما ایران را به تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای در گذشته متهم کرده است.

همان‌طور که خبرگزاری آسوشیتدپرس تاکید می‌کند، اهمیت این گزارش آژانس از آن لحاظ است که بر اتهامات مطرح شده توسط آمریکا و دیگر کشورهای منتقد برنامه هسته‌ای ایران در خصوص مشارکت ایران در توافق هسته‌ای، صحه می‌گذارد. با وجود این آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش خود اعلام کرد یافته‌های آژانس، ارزیابی هستند؛ این بدان معنا است که آژانس نمی‌تواند به صورت قاطع در خصوص معتبر بودن تردیدها درباره فعالیت‌های ایران، حکم صادر کند. براساس اعلام این گزارش، تهران همه اطلاعاتی را که آژانس تمایل به دریافت آنها داشته، ارائه نکرده است. بدین ترتیب، اگر آژانس از همکاری کامل ایران برخوردار می‌شد، می‌توانست نتیجه‌گیری‌های خود را به صورت قاطع‌تری ارائه کند.آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تردیدهای خود را در خصوص برنامه هسته‌ای ایران چهار سال پیش علنی و اقدام به انتشار فهرستی از فعالیت‌های منتسب به ایران کرد. در این فهرست با استناد به شواهد به اصطلاح معتبر، ادعا شده بود که تهران فعالیت‌های هسته‌ای نظامی داشته است.

حال با وجود این مباحث آیا گزارش آمانو ذوق‌زدگی دارد؟ و چرا رسانه‌های زنجیره‌ای طی حرکتی منسجم و برنامه‌ریزی شده با  بزک آن قصد دارند تا ابعاد و تبعات سیاه گزارش آژانس را لاپوشانی کنند؟ دلیل این همصدایی با رسانه‌ها و مقامات غربی چیست؟!

176/